Jan Matejko.........(9)
(Kraków czerwiec 1838 - Kraków 1 listopada 1893)
Uczył się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u W. Stattlera i W. Łuszczkiewicza, a następnie w Monachium. Całe życie mieszkał w Krakowie, wpływając na życie intelektualne miasta i piastując przez wiele lat stanowisko dyrektora SSP. Malował obrazy historyczne i portrety. Był głębokim patriotą i przyczyn utraty niepodległości Polski upatrywał w jej historii. Stworzył dwa główne cykle obrazów historycznych. Wcześniejszy, zapoczątkowany obrazem Stańczyk, wymierzony był w magnaterię, której prywata i brak patriotyzmu spowodowały, zdaniem artysty, upadek Polski. Cykl drugi, malowany po klęsce powstania styczniowego ku "pokrzepieniu serc", przypominał chwalebne karty dziejów Polski. [*]
"Wyrok na Matejkę", 1867, Muzeum Narodowe, Warszawa "Kazanie Skargi", 1862-64, olej na płótnie, Muzeum Narodowe, Warszawa "Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska", 1862, olej na płótnie, 88 x 120 cm, Muzeum Narodowe, Warszawa
"Portret Marii Matejko", 1859, Muzeum Narodowe, Kraków "Matka Boska z Dzieciątkiem, św. Leonardem i św. Joanną", 1858, własność prywatna "Widok z Wieży Ratuszowej na Rynek i kościół Mariacki w Krakowie", 1857, Muzeum Narodowe, Kraków
"Portret Leonarda Serafińskiego", 1856, zbiory rodziny Serafińskich, Koryznówka w Nowym Wiśniczu "Stańczyk udający ból zębów", 1856, Muzeum Narodowe, Kraków