Jan Matejko.........(2)
(Kraków czerwiec 1838 - Kraków 1 listopada 1893)
Uczył się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u W. Stattlera i W. Łuszczkiewicza, a następnie w Monachium. Całe życie mieszkał w Krakowie, wpływając na życie intelektualne miasta i piastując przez wiele lat stanowisko dyrektora SSP. Malował obrazy historyczne i portrety. Był głębokim patriotą i przyczyn utraty niepodległości Polski upatrywał w jej historii. Stworzył dwa główne cykle obrazów historycznych. Wcześniejszy, zapoczątkowany obrazem Stańczyk, wymierzony był w magnaterię, której prywata i brak patriotyzmu spowodowały, zdaniem artysty, upadek Polski. Cykl drugi, malowany po klęsce powstania styczniowego ku "pokrzepieniu serc", przypominał chwalebne karty dziejów Polski. [*]
"Sobieski zdobywa chorągiew", 1880, akwarela na papierze, 47,5 x 36,5 cm, własność prywatna "Wniebowstąpienie", 1884, olej na desce, 103 x 66,8 cm, Muzeum Narodowe, Warszawa "Święty Florian", 1889, akwarela na kartonie na płótnie, 141 x 109,5 cm, własność prywatna
"Portret Józefa Ciechońskiego", 1873, Muzeum Śląskie, Katowice "Portret panny Dybowskiej", 1861, olej na płótnie, 57 x 47 cm, własność prywatna "Gamrat i Stańczyk", 1873-78, olej na desce, 132 x 87,5 cm, Fundacja Kościuszkowska, Nowy Jork
"Studium mężczyzny", 1859, olej na tekturze, 61,6 x 46,7 cm, własność prywatna "W Łęczycy pierwszy sejm - Spisywanie praw. Ukrócenie rozbojów r.p. 1182", 1888, olej na płótnie, Muzeum Narodowe, Warszawa "Kościuszko pod Racławicami", 1888, olej na płótnie, Muzeum Narodowe, Kraków