Henryk Walezy

Henryk Walezy (1551-1589). Syn Henryka II, króla Francji. Pierwszy król polski wybrany w wolnej elekcji z udziałem szlachty obradującej na polu elekcyjnym w 1573 r. Z okazji pierwszej elekcji zostały spisane tzw. artykuły henrykowskie. Odtąd każdy władca wstępujący na tron polski musiał je podpisać. W artykułach zawarto niezbywalne prawa ustroju państwa, m.in. podkreślono nadrzędną rolę sejmu. Wybór Walezego okazał się niefortunny. Król przybył do Polski w styczniu 1574 r., od razu zrażony srogą zimą, nie podobały mu się też polskie obyczaje, a Polakom - obyczaje Henryka i jego świty. Decydujące znaczenie miała jednak nieoczekiwana śmierć Karola IX, starszego brata Henryka. W czerwcu 1574 r. król uciekł do Francji, by objąć tron po bracie. Ta potajemna rejterada monarchy pozostawiła bardzo złe wrażenie w Polsce. [malarstwo]