Jan Matejko.........(1)
(Kraków czerwiec 1838 - Kraków 1 listopada 1893)
Uczył się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u W. Stattlera i W. Łuszczkiewicza, a następnie w Monachium. Całe życie mieszkał w Krakowie, wpływając na życie intelektualne miasta i piastując przez wiele lat stanowisko dyrektora SSP. Malował obrazy historyczne i portrety. Był głębokim patriotą i przyczyn utraty niepodległości Polski upatrywał w jej historii. Stworzył dwa główne cykle obrazów historycznych. Wcześniejszy, zapoczątkowany obrazem Stańczyk, wymierzony był w magnaterię, której prywata i brak patriotyzmu spowodowały, zdaniem artysty, upadek Polski. Cykl drugi, malowany po klęsce powstania styczniowego ku "pokrzepieniu serc", przypominał chwalebne karty dziejów Polski. [*]
"Portret Karola Gilewskiego", 1872, olej na płótnie, 133 x 92 cm, własność prywatna "Cherubin", 1889, akwarela na kartonie, 73 x 61,2 cm, własność prywatna "Nocne przygody Jana Olbrachta z Kallimachem", 1881, olej na tekturze, 52,2 x 42 cm, własność prywatna
"Studia postaci walczących mężczyzn", szkic do Grunwaldu, ołówek na papierze, 23 x 27,1 cm, własność prywatna "Kapłan znicza", ok. 1870, ołówek na papierze, 17,5 x 15,8 cm, własność prywatna "Wieże Monachium", 1859, ołówek na papierze, 23 x 26,5 cm, własność prywatna
"Sobieski zdobywa chorągiew", 1880, akwarela na papierze, 47,5 x 36,5 cm, własność prywatna "Wniebowstąpienie", 1884, olej na desce, 103 x 66,8 cm, Muzeum Narodowe, Warszawa "Święty Florian", 1889, akwarela na kartonie na płótnie, 141 x 109,5 cm, własność prywatna